Ramy czasowe:
Epoka w historii Europy trwająca od V wieku do XV
wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa
zachodniorzymskiego i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć
geograficznych.
Początek średniowiecza charakteryzował się spadkiem ludności, upadkiem miast i najazdami plemion barbarzyńskich. Na gruzach cesarstwa zachodniorzymskiego plemiona barbarzyńskie
tworzyły nowe państwa.
Krucjaty:
W XI wieku Turcy Seldżuccy opanowali dużą część Bliskiego Wschodu zdobywając m.in. Persję, Armenię i Jerozolimę. W 1071 roku Seldżucy armię bizańtyńską pod Manzikertem i wzięli pod niewolę cesarza bizantyńskiego Romana IV Diogenesa.Celem krucjat było odzyskanie Jerozolimy z rąk muzułmanów. Pierwsza krucjata została ogłoszona przez papieża Urbana II na synodzie w Clermont w 1095, w odpowiedzi na prośbę cesarza bizantyńskiego Aleksego I Komnena (1081–1118) o pomoc w walce przeciwko muzułmanom. Urban II ogłosił, że uczestnicy krucjat dostąpią odpustu zupełnego. Na wezwanie papieża dziesiątki tysięcy mieszkańców Europy ze wszystkich warstw społeczeństwa. W 1099 krzyżowcy zdobyli Jerozolimę.
Literatura i nauka:
Filozofia - średniowieczna myśl filozoficzna także była podporządkowana tematyce religijnej. Najwybitniejszymi przedstawicielami byli teologowie. Jednak pojawiały się próby adaptowania dorobku filozofii antycznej na potrzeby chrześcijaństwa. Do głównych nurtów należą:-Augustynizm - twórca tej koncepcji był św. Augustyn (354-430), biskup Hippony. Najważniejsze jego dzieło to "Wyznania". Założeniem filozofii Augustyna była hierarchia bytów, na której człowiek znajdował się między zwierzętami a aniołami, czyli pomiędzy bytami wyższymi a niższymi.
-Franciszkanizm - oparty na prostej i radosnej wierze program,
głoszący miłosierdzie jako podstawowy przekaz ewangelicki, nawołujący
do ubóstwa i braterstwa. Inspiratorem tej koncepcji był św. Franciszek
z Asyżu (1225-1274), założyciel zakonu franciszkanów,
który zrezygnował ze swego bogactwa, aby wieść życie wędrownego
kaznodziei.
-Tomizm - filozofia oparta na podglądach św. Tomasza z Akwinu
(1225-1274), który przystosował filozofię Arystotelesa do realiów
chrześcijańskich. Jego podstawą był racjonalizm i przekonanie, że wiedza
ma swoje źródło w doświadczeniu.
-Scholastyka - udowadnianie prawd Biblii, polegające
na wnioskowaniu na podstawie badań argumentów za i przeciw metodą
Arystotelesowską. Metoda scholastyczna opierała się na ściśle ustalonej
procedurze, co zresztą stało się przyczyną jej upadku. Zakładała ona,
że prawdy wiary są niepodważalne i rozumowo nie można ich wyjaśnić.
Cechy literatury średniowiecznej:
-Anonimowość - większość utworów nie była podpisywana,
miało to na celu ukrycie się autora za dziełem, a przez
te wyeksponowanie jego wartości dydaktycznych, moralnych
czy teologicznych.
-Dydaktyzm - fabuła podporządkowana była roli wychowawczej,
miała rozpowszechniać przede wszystkim wzorce moralne. Najczęściej
jednak podejmowała tematy religijne
-Dwujęzyczność - literatura pisana była tylko po łacinie, która
była uniwersalna (tzn. znano ją we wszystkich krajach), ponieważ języki
narodowe uważane były za niedoskonałe. Nie mogły zatem traktować
o sprawach ważnych (np. teologicznych). U schyłku średniowiecza w miarę
kształtowania się języków ojczystych, zaczęło rozwijać się piśmiennictwo
rodzime.
-Dwujęzyczność - literatura pisana była tylko po łacinie, która
była uniwersalna (tzn. znano ją we wszystkich krajach), ponieważ języki
narodowe uważane były za niedoskonałe. Nie mogły zatem traktować
o sprawach ważnych (np. teologicznych). U schyłku średniowiecza w miarę
kształtowania się języków ojczystych, zaczęło rozwijać się piśmiennictwo
rodzime.
-Alegoryczność - pod motywami postaciami czy obrazami, ukryte były pewne domyślne treści; nie wszystko powiedziane zostało wprost.
Jedni z wybitniejszych pisarzy to:
-Jan Długosz - autor dzieła ,,Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego''
-Gall Anonim - pierwszy kronikarz historii Polski, autor Kroniki polskiej, będącej rzetelnym źródłem wiedzy o czasach Piastów i rządach Bolesława Krzywoustego
-Wincenty Kadłubek - kronikarz, dziejopis i kapelan nadworny Kazimierza II Sprawiedliwego. Na polecenie księcia spisał po łacinie cztery księgi Kroniki polskiej.
Ten komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuń